Punjabi/Grammar/Pronoun

ਪੜਨਾਂਵ (Pronouns)

A pronoun is a word that replaces a noun to avoid its repetitive use. It greatly adds to the beauty of the language and enhances its flow and usability. Pronouns are classified into six groups which we shall now describe. We shall also examine the rules that govern their use.

ਪੁਰਖਵਾਚਕ ਪੜਨਾਂਵ (Personal pronouns)

Personal pronouns are those which are used to refer to a person or persons. Punjabi personal pronouns are inflected for number and case but uninflected for gender except possibly for relational case discussed below. Punjabi does not have a specific pronoun for the third person, the remote demonstrative pronoun ਉਹ is used, instead. The basic forms of these pronouns used in Punjabi are ਮੈਂ (I) and ਅਸੀਂ (we) for first person, ਤੂੰ (you, singular) and ਤੁਸੀਂ (you, plural) for second person and ਉਹ (he, she, they, both singular and plural) for third person. ਆਪਾਂ is a very exceptional personal pronoun which stands for the first person and second person together and is always plural. The number/case variants of Punjabi personal pronouns are formed in two ways by adding suffix to the basic pronoun or by adding a postposition to it.

Objective case derivations

The suffix ਨੂੰ(to) is added to personal pronouns to obtain the objective case (ਕਰਮ ਕਾਰਕ). Thus

• ਮੈਂ + ਨੂੰ = ਮੈਨੂੰ

But when personal pronoun ਤੂੰ combines with ਨੂੰ it changes form to ਤੈ. Thus

• ਤੂੰ + ਨੂੰ ⇒ ਤੈ + ਨੂੰ = ਤੈਨੂੰ

The third person ਉਹ of subjective case becomes ਉਸ to combine with ਨੂੰ and hence

• ਉਹ + ਨੂੰ = ਉਸਨੂੰ

The first person plural ਅਸੀਂ + ਨੂੰ becomes ਸਾਨੂੰ because ਅਸਾਂ, a variant of ਅਸੀਂ is used to give ਅਸਾਨੂੰ from which ਅ drops to give ਸਾਨੂੰ. Thus

• ਅਸੀਂ + ਨੂੰ ⇒ ਅਸਾਂ + ਨੂੰ = ਅਸਾਨੂੰ ⇒ ਸਾਨੂੰ

In general when a suffix is added to ਅਸੀਂ it takes the form ਸਾ and this is true for all cases not just objective case.

When ਤੁਸੀਂ combines with a suffix it becomes ਤੁਹਾ. Thus

• ਤੁਸੀਂ + ਨੂੰ = ਤੁਹਾਨੂੰ

But in the case of third person plural, ਨੂੰ is added as an independent postposition. Hence

• ਉਹਨਾਂ + ਨੂੰ = ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ

Instrumental or agentative case derivations

The postposition ਤੋਂ (from) is added to pronouns to get the ਕਰਨ ਕਾਰਕ (instrumental or agentative case). When ਤੋਂ is added to ਮੈਂ it slightly changes its form to ਥੋਂ (remember ਥ is aspirated form of ਤ) and the result is ਮੈਥੋਂ. Thus

• ਮੈਂ + ਤੋਂ = ਮੈਤੋਂ ⇒ ਮੈਥੋਂ

But when added to one of ਅਸੀਂ, ਤੂੰ or ਤੁਸੀਂ, ਤੋਂ changes to ਥੋਂ and ਅਸੀਂ, ਤੂੰ and ਤੁਸੀਂ behave much the same way as in objective case. See for example

• ਅਸੀਂ + ਤੋਂ ⇒ ਅਸਾਂ + ਤੋਂ = ਅਸਾਤੋਂ ⇒ ਸਾਤੋਂ⇒ ਸਾਥੋਂ
• ਤੂੰ + ਤੋਂ ⇒ ਤੈ + ਤੋਂ = ਤੈਤੋਂ ⇒ ਤੈਥੋਂ
• ਤੁਸੀਂ + ਤੋਂ = ਤੁਹਾਥੋਂ

Dative case derivations

Recall that dative case is the recipient case of verb's outcome. Hence ਨੂੰ and ਲਈ postpositions are added to the base pronoun to derive the dative case. ਨੂੰ is added in the same way as in objective case but ਲਈ is simply added as a postposition.

• ਅਧਿਆਪਕ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਸਬਕ ਪੜਾਇਆ।
• ਅਧਿਆਪਕ ਨੇ ਮੇਰੇ ਲਈ ਸਬਕ ਦੁਰਹਾਇਆ।

Ablative case derivations

A personal pronoun in ablative case is the one which relinquishes or gives away. The postposition ਤੋਂ, ਕੋਲੋਂ, ਲਾਗਿਉਂ, ਉਤੋਂ and ਹੇਠੋਂ are added to derive the ablative case. For example

• ਅਧਿਆਪਕ ਨੇ ਮੈਥੋਂ ਕਿਤਾਬ ਲਈ।
• ਅਧਿਆਪਕ ਨੇ ਮੇਰੇ ਕੋਲੋਂ ਕਿਤਾਬ ਲਈ।
• ਅਧਿਆਪਕ ਨੇ ਮੇਰੇ ਲਾਗਿਉਂ ਕਿਤਾਬ ਚੁਕੀ।
• ਮੇਰੇ ਉਤੋਂ ਸਾਰਾ ਕਰਜਾ ਉਤਰ ਗਿਆ।
• ਮੇਰੇ ਹੇਠੋਂ ਚਾਦਰ ਚੁਕੀ ਗਈ।

Relational case derivations

The ਸੰਬੰਧ ਕਾਰਕ (relational case) of a personal pronoun is one which establishes a relation with some other noun or pronoun of the sentence. Hence ਦਾ, ਦੇ, ਦੀ, ਦੀਆਂ and ਦਿਆਂ are added to the personal pronoun.

However in case of first person singular pronoun ਮੈਂ and second person singular pronoun ਤੂੰ these ਦਾ, ਦੇ, ਦੀ, ਦੀਆਂ and ਦਿਆਂ get slightly distorted and become ਰਾ, ਰੇ, ਰੀ, ਰੀਆਂ and ਰਿਆਂ as in ਮੇਰਾ ਘਰ ਖੂਬਸੂਰਤ ਹੈ or ਮੇਰੇ ਹੱਥ ਖਾਲੀ ਹਨ or ਮੇਰੀ ਪਤਨੀ ਖੂਬਸੂਰਤ ਹੈ or ਮੇਰੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਨਵੀਆਂ ਹਨ or ਮੇਰਿਆਂ ਦੇਸ਼ ਵਾਸੀਆਂ ਦੀ ਸ਼ਾਨ. Similarly for first person plural and second person plural these ਦਾ, ਦੇ, ਦੀ, ਦੀਆਂ and ਦਿਆਂ become ਡਾ, ਡੇ, ਡੀ, ਡੀਆਂ and ਡਿਆਂ (see the table above).

A note worthy feature of these postpositions and suffixes is that they are gender aware, an exception to the general property of personal pronouns that they don't carry gender. Here also the form of relational personal pronoun reveals the gender of the noun or pronoun with which it establishes a link but the gender of the noun represented by the pronoun itself is not revealed.

Locative case derivations

The ਅਧਿਕਰਣ ਕਾਰਕ (locative case) reveals a placement or location of something somewhere. Thus postpositions ਉਤੇ, ਵਿੱਚ, ਕੋਲ and ਲਾਗੇ are used to obtain the locative case personal pronoun from the base personal pronoun e.g. ਮੇਰੇ ਉਤੇ, ਮੇਰੇ ਵਿੱਚ, ਮੇਰੇ ਕੋਲ and ਮੇਰੇ ਲਾਗੇ.

Vocative case derivations

ਉਏ, ਵੇ and ਨੀਂ are the three second person ਸੰਬੋਧਨ ਕਾਰਕ (vocative case) pronouns. ਉਏ is used for both second person singular as well as plural. ਵੇ is used by a female to address a male but ਨੀਂ is used by both males and females to address a female.

Here is a complete declension of the personal pronouns ਮੈਂ, ਤੂੰ and ਉਹ.

Table of declensions of personal pronouns

Case	first person		second person		third person
	singular	plural	singular	plural	singular	plural
subjective case	ਮੈਂ	ਅਸੀਂ	ਤੂੰ	ਤੁਸੀਂ	ਉਹ	ਉਹ
objective case	ਮੈਨੂੰ	ਸਾਨੂੰ	ਤੈਨੂੰ	ਤੁਹਾਨੂੰ	ਉਸ ਨੂੰ	ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ
instrumental or agentative case	ਮੈਥੋਂ	ਸਾਥੋਂ	ਤੈਥੋਂ	ਤੁਹਾਥੋਂ	ਉਸ ਤੋਂ	ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ
dative case	ਮੈਨੂੰ, ਮੇਰੇ ਲਈ	ਸਾਨੂੰ, ਸਾਡੇ ਲਈ	ਤੈਨੂੰ, ਤੇਰੇ ਲਈ	ਤੁਹਾਨੂੰ, ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ	ਉਸ ਨੂੰ ਉਹਦੇ ਲਈ	ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਲਈ
ablative case	ਮੈਥੋਂ, ਮੇਰੇ ਕੋਲੋਂ, ਮੇਰੇ ਲਾਗਿਓਂ, ਮੇਰੇ ਉਤੋਂ, ਮੇਰੇ ਹੇਠੋਂ	ਸਾਥੋਂ, ਸਾਡੇ ਕੋਲੋਂ, ਸਾਡੇ ਲਾਗਿਓਂ, ਸਾਡੇ ਉਤੋਂ, ਸਾਡੇ ਹੇਠੋਂ	ਤੈਥੋਂ, ਤੇਰੇ ਕੋਲੋਂ, ਤੇਰੇ ਲਾਗਿਓਂ, ਤੇਰੇ ਉਤੋਂ, ਤੇਰੇ ਹੇਠੋਂ	ਤੁਹਾਥੋਂ, ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲੋਂ, ਤੁਹਾਡੇ ਲਾਗਿਓਂ, ਤੁਹਾਡੇ ਉਤੋਂ, ਤੁਹਾਡੇ ਹੇਠੋਂ	ਉਸ ਤੋਂ, ਉਸ ਕੋਲੋਂ, ਉਸ ਲਾਗਿਓਂ, ਉਸ ਉਤੋਂ, ਉਸ ਹੇਠੋਂ
relational case	ਮੇਰਾ, ਮੇਰੇ, ਮੇਰੀ	ਸਾਡਾ, ਸਾਡੇ, ਸਾਡੀ, ਸਾਡੀਆਂ, ਸਾਡਿਆਂ	ਤੇਰਾ, ਤੇਰੇ, ਤੇਰੀ	ਤੁਹਾਡਾ, ਤੁਹਾਡੇ, ਤੁਹਾਡੀ, ਤੁਹਾਡੀਆਂ, ਤੁਹਾਡਿਆਂ	ਉਸ ਦਾ, ਉਸ ਦੇ, ਉਸ ਦੀ	ਉਹਨਾਂ ਦਾ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ, ਉਹਨਾਂ ਦੀ, ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ, ਉਹਨਾਂ ਦਿਆਂ
locative case	ਮੇਰੇ ਉਤੇ, ਮੇਰੇ ਵਿੱਚ, ਮੇਰੇ ਕੋਲ, ਮੇਰੇ ਲਾਗੇ	ਸਾਡੇ ਉਤੇ, ਸਾਡੇ ਵਿੱਚ, ਸਾਡੇ ਕੋਲ, ਸਾਡੇ ਲਾਗੇ	ਤੇਰੇ ਉਤੇ, ਤੇਰੇ ਵਿੱਚ, ਤੇਰੇ ਕੋਲ, ਤੇਰੇ ਲਾਗੇ	ਤੁਹਾਡੇ ਉਤੇ, ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚ, ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ, ਤੁਹਾਡੇ ਲਾਗੇ	ਉਸ ਉਤੇ, ਉਸ ਵਿੱਚ, ਉਸ ਕੋਲ, ਉਸ ਲਾਗੇ	ਉਹਨਾਂ ਉਤੇ, ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚ, ਉਹਨਾਂ ਕੋਲ, ਉਹਨਾਂ ਲਾਗੇ
vocative case			ਵੇ, ਨੀ, ਉਏ	ਉਏ

ਦੂਜੇ ਪੜਨਾਂਵ (Other pronouns)

Five other pronouns, described below, are also found in Punjabi.

1. ਨਿਸਚੇ-ਵਾਚਕ ਪੜਨਾਂਵ (Demonstrative pronoun) : A demonstrative pronoun is used for an object in sight and demonstrated with some gesture. There are five such demonstrative pronouns, three used for things near the speaker/listener and two away from the speaker. These are ਆਹ (something near the speaker), ਹਾਹ (something near the listener), ਇਹ (something near both the speaker and the listener), ਔਹ (something away from the speaker but visible) and ਉਹ (something invisible). Let's see some examples in usage
   1. ਆਹ ਮੇਰੀ ਕਿਤਾਬ ਹੈ।
   2. ਹਾਹ ਤੇਰੀ ਕਿਤਾਬ ਹੈ।
   3. ਇਹ ਸਾਡਾ ਕਮਰਾ ਹੈ।
   4. ਔਹ ਉਹਨਾ ਦਾ ਘਰ ਹੈ।
   5. ਉਹ ਉਹਨਾ ਦੀ ਮੱਝ ਸੀ।
2. ਅਨਿਸਚੇ-ਵਾਚਕ ਪੜਨਾਂਵ (Indefinite pronoun) : Indefinite pronouns are used when the object referred to is not definitely or completely specified by the pronoun. Some of the indefinite Punjabi pronouns are ਕੋਈ, ਕੁਝ, ਕਈ, ਸਭ, ਸਾਰੇ, ਵਿਰਲਾ, ਅਨੇਕ, ਬਹੁਤੇ, ਥੋੜੇ etc..Following are some examples of the indefinite pronouns in usage
   1. ਕੋਈ ਮਰ ਗਿਆ।
   2. ਕੁਝ ਨਾ ਬਚਿਆ।
   3. ਸਭ ਚਲੇ ਗਏ।
3. ਸੰਬੰਧ-ਵਾਚਕ ਪੜਨਾਂਵ (Relative pronoun) : There are two pronouns (ਜਿਹੜਾ and ਜੋ) which establish relationship of the pronoun with another noun or pronoun used in another clauase of the sentence. Both of these pronouns viz. ਜਿਹੜਾ and ਜੋ mean which and may be singular or plural. Let's see some examples
   1. ਜੋ ਆਇਆ ਉਹ ਚਲਾ ਗਿਆ।
   2. ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਜਿਹੜਾ ਦਿਸਿਆ ਉਹਨਾ ਉਸਨੂੰ ਫੜ ਲਿਆ।
4. ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਵਾਚਕ ਪੜਨਾਂਵ (Interrogative pronoun) : Some pronouns are used to enquire about the somebody/something represented by the noun of pronoun's reference. Such pronouns are called interrogative pronouns. See the following examples
   
   1. ਦਰਵਾਜਾ ਕੌਣ ਖੜਕਾ ਗਿਆ ਹੈ?
   2. ਤੇਰਾ ਕਿਹੜਾ ਅਤੇ ਮੇਰਾ ਕਿਹੜਾ ਹੈ?
   3. ਕਿਸੇ ਨੇ ਕੀ ਕਰਨਾ ਹੈ?
5. ਨਿੱਜ-ਵਾਚਕ ਪੜਨਾਂਵ (Reflexive pronoun) : The pronoun ਆਪ is used in conjunction with other pronouns. It refers to the self of the pronoun that combines with self. This pronoun reflects on the noun or pronoun it combines with and therefore is called reflexive pronoun. Here are some examples
   
   1. ਮੈਂ ਆਪ ਉਸਨੂੰ ਦੇਖਿਆ।
   2. ਉਸਨੇ ਆਪ ਚੋਰ ਨੂੰ ਕੁਟਿਆ।
   3. ਤੁਸੀਂ ਆਪ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਗਏ।