Saluto, Jonathan! (Ido)/Print version

Saluto, Jonathan! (Ido)

The current, editable version of this book is available in Wikibooks, the open-content textbooks collection, at
https://en.wikibooks.org/wiki/Saluto,_Jonathan!_(Ido)

Permission is granted to copy, distribute, and/or modify this document under the terms of the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 License.

Chapitro 1

Iniciala pagino – Chapitro 1 – Chapitro 2

Unesma mayo (1 mayo)

La urbo.

Lu skribas jurnalo.

La viro stacas.

La viro ne stacas.

La viro es inteligenta.

La viro es granda.

Viro stacas en urbo. La viro skribas jurnalo. La viro vidas urbo.

Ka la viro stacas en urbo? Yes, lu stacas en urbo.

Ka la viro stacas en… viro? No, lu ne stacas en viro. Lu stacas en urbo.

Ka la viro stacas en treno? No, lu ne stacas en treno. Lu stacas en urbo. La viro stacas en urbo.

Ka la viro skribas jurnalo? Yes, lu skribas jurnalo.

Ka la jurnalo skribas la viro? No, la jurnalo ne skribas la viro. Jurnalo ne skribas. Viro skribas. La viro skribas la jurnalo.

Ka la urbo vidas la viro? No, la urbo ne vidas la viro. Urbo ne vidas. Viro vidas. Ka la viro vidas la urbo? Yes, la viro vidas la urbo.

Ube stacas la viro? Lu stacas en urbo. Quon la viro skribas? Lu skribas jurnalo. Quon la viro vidas? Lu vidas urbo. Lu stacas en urbo, e lu skribas jurnalo, e lu vidas urbo.

Ka la viro stacas en jurnalo? No, lu skribas en jurnalo. Ka la viro vidas viro? No, lu ne vidas viro; lu vidas urbo.

La viro es granda. La viro es bona, e la viro es inteligenta. Lu pensas. Lu pensas pri la urbo. Lu pensas: “Quo es la urbo? Ka la urbo es bona? Ka la urbo es granda?”

Ka la viro skribas urbo? No, lu ne skribas urbo; urbo es granda. Lu skribas jurnalo; jurnalo ne es granda.

Ka la jurnalo pensas pri la viro? No, jurnalo ne pensas. Viro pensas. Lu pensas pri la jurnalo, e pensas pri la urbo.

E lu skribas en la jurnalo. Lu skribas pri la urbo. Lu skribas: “La urbo es bona, e la urbo es granda.”

Lu pensas: “La urbo es bona”; lu pensas ke la urbo es bona. Lu pensas: “La urbo es granda”; lu pensas ke la urbo es granda. Lu pensas pri la urbo, ed lu pensas pri la jurnalo.

Quo es la jurnalo? La jurnalo esas ube la viro skribas; lu skribas en la jurnalo. En la jurnalo, la viro skribas pri la urbo. En la jurnalo, la viro ne skribas pri la treno; la viro stacas en la urbo, ne en la treno. Lu ne pensas pri la treno; lu pensas pri la urbo, la urbo München.

Quo es la urbo? Ol esas München. Ube es München? Ol es ube la viro stacas. Ube esas la viro? Lu esas en München.

Yes, München es granda urbo, e bona urbo. La viro pensas ke München es bona urbo, e lu pensas ke ol es granda urbo. La viro es inteligenta. Lu dicas: “Saluto, München!” Lu es bona viro!

La viro stacas e pensas: “Ube esas la treno?” Lu vidas... lu vidas la treno! Lu pensas: “La treno!” Nun lu ne pensas pri la jurnalo ed ne pensas pri la urbo; lu pensas pri la treno!

Gramatiko

ka / kad

• ka = kad = ?

-esm-

• un = 1
  • un.esm.a
• du = 2
  • du.esm.a
• tri = 3
  • tri.esm.a
• Mayo 2019 es 2019-05.
  • Unesma mayo esas 2019-05-01.
  • Duesma mayo esas 2019-05-02.
  • Triesma mayo esas 2019-05-03.

Vortaro

• bona 👍
• dicas 🗣️
• e = ed
• en
• es = esas
• granda
• inteligenta 🧠
• jurnalo 📝
• ka = kad
• ke
• la = l'
• lu
• ne esas ↔ esas
• no ↔ yes
• nun
• ol = olu
• pensas 💭
• pri
• quo = quon
• saluto 👋
• skribas 🖋️
• stacas 🧍
• treno 🚂
• ube 🗺️ 🤷‍♂️
• un = 1
• urbo 🏙️
• vidas 👀
• viro 👨🏻
• yes ↔ no

---

Iniciala pagino – Chapitro 1 – Chapitro 2

Chapitro 2

Iniciala pagino – Chapitro 1 – Chapitro 2 – Chapitro 3

Duesma Chapitro

La treno es anciena.

Voyajo en la treno.

Duesma mayo (2 mayo)

Nun la viro esas en la treno. Lu ne esas en München; lu esas en treno. Lu voyajas. Lu pensas: “Nun me voyajas de München a Wien. Ol es bona voyajo. Me amas voyaji.”

Lu pensas pri München. Lu pensas: “Nun me esas en la treno, ma hiere me esis en München. E nun me skribas jurnalo en la treno, ma hiere me skribis jurnalo en München. E nun me pensas en la treno, ma hiere me pensis en München. Hiere me pensis pri München en München, e nun me pensas pri Wien en la treno. Nun me esas en la treno, ne en Wien. Ma me pensas e skribas pri Wien.”

Ka la viro nun pensas en München? No, lu nun ne pensas en München. Lu pensas en la treno. Hiere lu pensis en München. Lu dicis: “Saluto, treno!”

La viro esas en la treno, e lu voyajas ad urbo. La urbo ne esas München; München esas la urbo di hiere. La urbo esas Wien; Wien esas la urbo di hodie.

La viro pensas pri München e Wien. Lu pensas: “München esis la urbo di hiere, e München esis bona. Nun es hodie, e me esas en treno; la treno es bona. Ka Wien esos bona?”

La viro pensas pri München: München esis la urbo di hiere. Lu pensas en la treno: lu esas en la treno hodie. E lu pensas pri Wien: Wien esos la urbo di morge.

E lu pensas: “München esis granda. La treno esas granda. Ka Wien esos granda?”

E lu pensas: “En München me skribis en jurnalo. En la treno me skribas en jurnalo. Ka en Wien me skribos en jurnalo? Yes, morge en Wien me skribos en jurnalo. Me amas jurnali.” La viro pensas multe (lu pensas multe = lu pensas e pensas e pensas), e lu skribas multe. Yes, lu esas inteligenta viro. Inteligenta viri skribas multe, e pensas multe. Lu es Jonathan; Jonathan esas inteligenta viro.

Lu skribas: “Me esas Jonathan. Me esas en treno. Hiere me stacis en München; morge me stacos en Wien.”

Lu pensas, e skribas: “La treno... ol es bona, ma anciena. Ol ne es nova; ol es anciena. Ka en München la treni es anciena? Yes, la treni di München es anciena. Ma la treni di München es bona, e me amas la treni di München. Hiere me amis la treno en München, e hodie me amas la treno nun, e morge me amos la treno en Wien. Me amas treni!”

Jonathan skribas: “München es bona urbo ed anciena urbo, e Wien es bona urbo ed anciena urbo. München e Wien ne es nova, ma es bona. München e Wien es anciena, ma bona urbi. La urbi ne es nova, ma bona. Me amas urbi!”

Jonathan pensas, ke la duesma dio dil voyajo es bona. Lu dicas: “Hodie esis bona duesma dio di voyajo. Me amas voyaji!”

Gramatiko

hiere, hodie, morge

• hiere = unesma mayo
• hodie = duesma mayo
• morge = triesma mayo

-is, -as, -os

	1 mayo (hiere)	2 mayo (hodie)	3 mayo (morge)
skribar	Jonathan skribis	Jonathan skribas	Jonathan skribos
pensar	Jonathan pensis	Jonathan pensas	Jonathan pensos
vidar	Jonathan vidis	Jonathan vidas	Jonathan vidos
esar	Jonathan esis	Jonathan esas / Jonathan es	Jonathan esos

de, a

• De München a Wien
  • München → Wien
• De Wien a München
  • München ← Wien

di

• la jurnalo di Jonathan = la jurnalo en qua Jonathan skribas
• la treno di Jonathan = la treno sur qua Jonathan es

a, de, di + la

• la treno al urbo = la treno a la urbo
• la treno del urbo = la treno de la urbo
• la treno dil urbo = la treno di la urbo

Vortaro

• a = ad
• amas ❤️
• anciena
• de
• di
• dio
• hiere (hiere → hodie → morge)
• hodie (hiere → hodie → morge)
• morge (hiere → hodie → morge)
• multe
• nova
• voyajas
• voyajo

---

Iniciala pagino – Chapitro 1 – Chapitro 2 – Chapitro 3

Chapitro 3

Iniciala pagino – Chapitro 2 – Chapitro 3 – Chapitro 4

Triesma Chapitro

Bela e desbela.

Nun esas dek-e-un (11) kloki. E pose esos dek-e-du (12) kloki.

Ilu manjas bifsteko.

Jonathan: "Me savas!" Ilu havas bona ideo.

Duesma mayo (2 mayo)

Jonathan stacas en Wien; la urbo di Wien. Jonathan pensas ke Wien es bona, e ke Wien es bela. Jonathan ne pensas ke Wien es desbela; lu pensas ke Wien es bela. Lu dicas: “Wien es bela urbo! Me skribos pri lo!” E lu skribas en la jurnalo pri Wien. En la jurnalo lu skribas: “Mea triesma dio es tre bona! En la duesma dio me stacis en München. Ma me nun stacas en Wien: Wien ne es München. München e Wien es du urbi; München ne es Wien e Wien ne es München. Me stacas en Wien e la urbo es tre bela. Me amas Wien; la urbo ne es desbela. Quante bela es Wien! Ma me havas problemo.”

Quo? Jonathan havas problemo? Qua problemo? Nun lu ne vidas la jurnalo; lu vidas la urbo e pensas. Lu pensas multe pri la problemo.

La problemo di Jonathan es ke lu amas Wien, ma lu ne havas tempo.

Lu pensas: “Hmm. Nun esas sep (7) kloki. Ye dek (10) kloki la treno departos. Dek (10) kloki minus sep (7) kloki es tri (3) hori. Tri hori ne es multa tempo por bela urbo! Me ne havas tempo. Havar tempo es bona, ma me ne havas ol! Skribar jurnalo esas bona, ma me ne havas tempo por skribar ol! Quon facar en Wien?”

Lu pensas: “Me ne havas multa tempo. Quon facar – skribar jurnalo, o manjar, o vidar la urbo? Quon me facos?”

Lu pensas plus, e dicas: “Me havas bona ideo! Vartez… me pensas. Mea treno departas ye dek (10) kloki. Ka esas treno plu tarda, ye dek-e-un (11) kloki, o dek-e-du (12), dek-e-tri (13), dek-e-quar (14) o dek-e-kin (15) kloki?”

Lu vidas... yes! Esas treno qua departas ye dek-e-kin kloki. Nun Jonathan es felica.

Jonathan dicas: “Dek-e-kin (15) minus sep (7) es ok (8). Nun me havas ok hori de tempo! Quon me facos?”

Lu dicas: “Me savas! Me manjos bifsteko. E me drinkos biro. Vartez... no, me drinkos du biri, o tri biri. Bona ideo!”

Nun Jonathan drinkas biro en Wien, e manjas bifsteko. Lu es felica. Lu dicas: “Quante me esas felica! Me amas la urbo di Wien. Quante me amas voyaji!”

Gramatiko

Verbi

• La infinitivo di verbo es -ar. Pensas = pensar, skribas = skribar, manjas = manjar, havas = havar.
  • Jonathan pensas: “Quon manjar?” ed ilu manjas bifsteko.
  • Jonathan pensas: “Havar tempo es bona!” Il ne havas tempo.

plu tarde

• Esas 10 kloki. Plu tarde, esos 11 kloki.
• Jonathan esis en München. Plu tarde, il esis en Wien.
• Jonathan pensis: “Me manjos.” Plu tarde, ilu manjis.

mea

• Me skribas en mea jurnalo. (Mea jurnalo = la jurnalo di me)

quo, quon, qua

• Quo?
  • Treno esas anciena. Quo esas anciena? La treno esas anciena.
• Quon?
  • Jonathan vidas urbo. Quon Jonathan vidas? Jonathan vidas la urbo.
• Quo
  • La treno departos. Quo departos? La treno es quo departos.
  • La urbo es bela. Quo es bela? La urbo es quo es bela.
• Quan
  • Jonathan es en anciena treno. Jonathan amas la treno. La treno quan Jonathan amas es anciena.
  • Jonathan vidas Wien. Wien es urbo. La urbo quan Jonathan vidas es Wien.
• Qua?
  • En qua urbo Jonathan stacas nun?
  • Qua problemo esas?

hori, kloki

• kloko
  • Es sis kloki: 6:00
  • Es du kloki e dek: 2:10
• horo = 60 minuti. Un horo = 60 minuti, du hori = 120 minuti.

6:00 es sis kloki e 2:00 es du kloki. 6:00 minus 2:00 es quar hori.

quante = !

• La treno es bela. Quante bela es la treno!
• Jonathan es inteligenta. Quante inteligenta il es!

vartez

• “Vartez!” = ne nun, plu tarde

un, du, tri...

• 1: un
• 2: du
• 3: tri
• 4: quar
• 5: kin
• 6: sis
• 7: sep
• 8: ok
• 9: non
• 10: dek
• 11: dek-e-un
• 12: dek-e-du

Vortaro

• bela ↔ desbela
• bifsteko 🥩
• biro 🍺
• departas
• desbela ↔ bela
• drinkas
• facas
• felica 😁
• havas
• horo: 24 hori en un dio
• ideo 💡
• kloko
• lo
• manjas
• mea
• minus
• o = od
• plu
• plus
• por
• problemo
• quante
• tarda
• tempo
• tre
• vartez
• ye

---

Iniciala pagino – Chapitro 2 – Chapitro 3 – Chapitro 4

Chapitro 4

Iniciala pagino – Chapitro 3 – Chapitro 4 – Chapitro 5

Quaresma chapitro

Nordo, sudo, esto e westo.

Jonathan vidas strado en Bistriţa.

Ube es Jonathan? Ka lu stacas en Wien? No, lu stacas en diferanta urbo. Lu stacas en Bistriţa. Quo es Bistriţa? Ol es urbo en Rumania. Nun komencas la voyajo en Rumania.

Jonathan skribas en sua jurnalo: “La unesma mayo me esis en München. La duesma mayo me esis en Wien. Pose me esis en Budapest. Budapest esis bela. Ma me ne havis tempo en Budapest. Me vidis la strado en Budapest. En Budapest me pensis: hike finas la westo, e hike komencas la esto. Budapest es diferanta.”

Lu pensa kelke plu pri Budapest. Lu pensa: “Me esas persono qua venas de Anglia, de London. Me parolas la angla, nam la personi en Anglia parolas la angla. Ma en Budapest me ne parolis kun la personi en la angla; me parolis en la germana. Mea savo di la germana ne esas bona, ma la personi en Budapest ne parolas la angla. Ni parolis en la germana. Es interesanta ke la personi en Budapest parolas la germana.”

Nun Jonathan pensas pri sua voyajo. Lu pensa: “Me esis en la muzeo en London. En la muzeo esis libri pri altra lando. Me lektis la libri. En la muzeo esis mapi pri altra lando. Me vidis la mapi. La libri e la mapi dicis ke la altra lando es fora, ma interesanta. En la altra lando esas multa personi, multa diferanta personi.”

Nun Jonathan pensas plus pri sua voyajo. Lu pensas: “Hiere me esis en Klausenburg. La nomo dil manjajo esis ‘paprika hendl’. Ol es tre bona, la manjajo en Klausenburg. La hotelo esis bona, ma me ne dormis bone. Ma la lando es tre bela! En la treno me vidis multa urbeti e multa kasteli. Urbo es plu granda kam urbeto, ma la urbeti es tre bela. Kastelo es plu granda kam hotelo, e plu bela kam hotelo! Urbeti es min granda kam urbi, ma li es bela, e hoteli es min granda kam kasteli.”

Jonathan skribas plus en sua jurnalo: “Bistriţa es interesanta loko. Bistriţa es anciena loko, plu anciena kam altra loki. Anke mea hotelo en Bistriţa es anciena, plu anciena kam altra hoteli. En la hotelo me dicis mea nomo: ‘Me es Jonathan Harker’ e li dicis a me: ‘Bonvenez al hotelo.’ En la hotelo me vidis letro por me. Nun me lektos mea letro.”

Jonathan lektas sua letro. Olu dicas:

Mea amiko. Bonvenez. Dormez bone. Me esas en Bukovina, voluntez venar a Bukovina. Ka la voyajo de London esis bona? Mea lando es tre bela. Bonvenez a mea lando.

Vua amiko,

DRACULA

Jonathan lektas la letro e pensas pri sua amiko Komto Dracula. Qua lu es? Lu ne savas. Ma lua amiko es interesanta. Anke la urbeto Bistriţa es interesanta. Jonathan es felica, e pensas pri sua amiko. Pose ilu dormas.

Gramatiko

Kastelo, plu granda kam hotelo, ma min granda kam urbo.

plu kam, min kam

• plu kam: >
  • Jonathan es plu granda kam jurnalo. = Jonathan > jurnalo (Jonathan es granda, la jurnalo ne es granda)
  • Manjar bifsteko es plu bona kam ne manjar bifsteko. = Manjar un bifsteko > ne manjar bifsteko (manjar bifsteko es bona, ne manjar bifsteko ne es bona)
• min kam: <
  • Domo es min granda kam kastelo. = dom < kastelo (Kastelo es granda, domo ne es granda)
  • Manjar jurnalo es min bona kam manjar bifsteko. = manjar jurnalo < manjar bifsteko (manjar bifsteko es bona; manjar jurnalo ne es bona)

vua, sua, ilua

• vua
  • Jonathan manjas bifsteko. Persono dicas: “Vu manjas. Ka vua manjajo es bona?” (vua = di Jonathan)
  • Jonathan pensas pri Dracula. Ilu pensas: “Dracula, vu es bona viro. Vua lando es tre bela.”
• sua
  • Jonathan havas jurnalo qua es jurnalo di Jonathan. Jonathan havas sua jurnalo.
  • Jonathan manjas bifsteko. Jonathan manjas sua bifsteko.
• lua
  • Jonathan amas la lando di Dracula. Jonathan amas lua lando. (lua = di Dracula)
  • Jonathan venos al kastelo di Dracula. Jonathan venos al lua kastelo.

-ez

• Dracula dicas a Jonathan: “Venez a mea kastelo.”

qua

• Qua es por personi ultempe, Ma altra-tempe, qua es por personi o kozi qui esas definita.
  • Jonathan havas letro. Qua skribis la letro? Dracula es qua skribis la letro.
  • Jonathon havas letro qua esis en la hotelo.
• Qua es anke por adjektivi.
  • Qua letro esas? Ol esas la letro de Dracula.
• Quo(n) ne es por personi.
  • Jonathan vidis mapo. Quon Jonathan vidis? Mapo es quon Jonathan vidis.

altra

• Jonathan venas de Anglia. Lu ne venas de Rumania. Rumania es altra lando. (= Rumania ne es Anglia, ol es altra lando.)

fora

• Jonathan esas en la treno hodie, lu esis en la treno hiere, lu esos en la treno morge. Rumania es fora.

Vortaro

• altra
• amiko
• angla, Anglia
  • angl.a
  • Angl.ia
• anke
• bonvenez
  • bon.ven.ez
• diferanta: ≠
  • difer.ant.a
• dormas
• esto
• finas
• germana, Germania
  • german.a
  • German.ia
• hike
• hotelo
• ilua
• interesanta
  • interes.ant.a
• kam
• kastelo 🏰
• komencas
• komto
• lando
• lektas
• letro ✉️
• li
• libro 📖
• loko
• manjajo 🍱
• mapo 🗺
• min
• muzeo
• nam
• ni = me ed altro, od altri
• nomo
• parolas 💬
• persono 🧑🏽
• poke = ne multe
• pose
• qua
• savas, savo
  • sav.as
  • sav.o
• strado
• sua
• urbeto
• venas
• voluntez
• vua
• westo

---

Iniciala pagino – Chapitro 3 – Chapitro 4 – Chapitro 5

Chapitro 5

Iniciala pagino – Chapitro 4 – Chapitro 5 – Chapitro 6

Kinesma chapitro

Manuo.

Kruco.

Krucifixo.

Santo.

Quaresma mayo (4 mayo)

Hodie Jonathan voyajos a Komto Dracula. En la hotelo lu vidas la hotelisto, e vidas letro de Komto Dracula en la manuo dil hotelisto. Lu dicas al hotelisto en la germana: “Saluto, voluntez donar la letro a me.” La hotelisto donas la letro ad ilu.

Pose lu questionas en la germana: “Quo es la letro? Quon Dracula skribis en la letro?” Ma la hotelisto dicas: “Me ne parolas la germana, me ne parolas la germana.” Jonathan pensas: “Stranje! Hiere me parolis kun la hotelisto en la germana, e nun lu dicas ke ne parolas la germana! Pro quo?” Lu questionas al hotelisto: “Ka vu savas qua es Komto Dracula?” ma la hotelisto ne parolas.

Jonathan pensas: “Stranje! Me parolis kun la hotelisto en la germana. Lu devas parolar la germana, ma lu dicas ke lu ne parolas ol! Me devas questionar lu plus, ma me ne havas tempo. Me devas departar.”

Nun Jonathan esas en sua chambro en la hotelo. Pos un horo, lu devas departar. Ma regardez! Yen olda muliero qua venis a lua chambro.

La olda muliero: “Pro quo vu departas? Voluntez ne departar! Hodie ne es bona dio! Es mala dio, dio kun mala kozi!”

Jonathan: “Me esas bona, me iras por vidar amiko. Voluntez ne parolar pri mala kozi.”

La olda muliero: “Ka vu ne savas ke hodie es la dio di Santo Georgio? Ye dek-e-du (12) kloki la mala kozi venos! Ka vu savas ube vu iras?”

Jonathan: “No, no, olda muliero, omno esas bona. Me esas bona, e hodie ne venos mala kozi.”

La olda muliero: “Me pregas ke vu ne departez! Voluntez ne departar!”

Jonathan: “No, me devas departar. Voluntez ne plorar.”

La olda muliero: “Yen krucifixo. La krucifixo es por vu.”

Jonathan: “Ah... la angliani ne amas krucifixi... ma danko. Voluntez ne plorar.” Jonathan pensas: “En Anglia ni amas kruci, ma ne krucifixi. En Rumania la personi amas krucifixi, ne kruci.”

Nun la olda muliero iras e Jonathan esas sola en sua chambro. Lu pensas: “Ca loko es stranja! Olda muliero qua donas krucifixi! Ma me devas departar.”

Gramatiko

-ist-

• Viro en hotelo es hotelisto. Jonathan iras al hotel e parolas al hotelisto.

qui

• Qui es por plu kam un persono o kozo.
  • Qui venas de Anglia? Angliani esas qui venas de Anglia.
  • Quin la olda muliero donas? Krucifixi esas quin la olda muliero donas.

devar

• devar + infinitivo di verbo
  • Jonathan ne havas tempo; ilu devas departar
  • Ma la hotelisto savas la germana; ilu devas parolar la germana!

voluntez, me pregas

• voluntez havas verbo kun -ar pose, e ne havas ke
  • Voluntez ne plorar.
  • Voluntez venar a mea kastelo.
• me pregas havas ke pose, e verbo kun -ez
  • Me pregas ke vu ne plorez.
  • Me pregas ke vu venez a mea kastelo.

omno

• Omno esas bona = ne esas mala kozo (esas dek kozi, e dek kozi esas bona)
• Omno esas mala = ne esas bona kozo (esas dek-e-kin kozi, e dek-e-kin kozi esas mala)
• Me savas omno = ne esas kozo quon me ne savas

Vortaro

• angliani: personi qui venas de Anglia
  • angli.an.o
• ca = ica
• chambro
• danko
• devar
• donar
• hotelisto
  • hotel.ist.o
• irar
• kozo
• kruco
• krucifixo
• mala = desbona
• manuo ✋
• me pregas = voluntez
• muliero 👩🏻
• olda 🧓🏼
• omno
• plorar 😭
• pro quo
• questionar ❓
• regardar 👀
• santo
• sola: ne esar kun altri
• stranja
• yen = hike esas

---

Iniciala pagino – Chapitro 4 – Chapitro 5 – Chapitro 6

Chapitro 6

Iniciala pagino – Chapitro 5 – Chapitro 6 – Chapitro 7

Sisesma chapitro

Kinesma mayo (5 mayo) – La Kastelo

Arboro. Kande esas multa arbori, es foresto.

Veturo. La viro en la veturo es duktisto.

Pruni en pruniero.

Pomo, ma ne pomiero.

Quar piri, ma ne piriero.

La suno. La suno es tre varma, ne kolda.

Hodie Jonathan iros al kastelo di sua amiko Komto Dracula. La voyajo al kastelo komencas nun. Jonathan stacas avan la veturo e vartas la duktisto. “Ube esas la duktisto?” lu pensas. “Ah, yen la duktisto – ilu parolas kun la hotelisto. Pri quo li parolas? Me ne havas tempo e me devas departar.”

Jonathan vidas cirkum la veturo, e vidas multa personi. La personi parolas multe, ma lu ne komprenas la personi. Jonathan pensas: “Pro quo li es trista? Me pensas ke co es stranja loko, ma me ne esas trista.” Lu vidas ke la personi parolas, e movas la manui. Lu vidas lia manui… quon li facas kun sua manui? Ah! Nun lu komprenas. Li movas sua manui quale krucifixo. Lia manui ne es krucifixi, ma kande li movas sua manui, lia manui es quale krucifixi.

La duktisto venas. Nun komencas la voyajo. Jonathan sideskas en la veturo. Jonathan vidas la lando cirkum lu, e pensas ke ol es bela. Esas multa arbori. En ca lando esas multa pomi, e multa pruni, pro ke esas multa pomieri e prunieri. Lu dicas: “Mmm! La pomieri es tre bela, e me volas manjar lia pomi.” Lu vidas anke piri, pro ke esas multa pirieri en ca lando. Lu dicas: “Tre bone! La pirieri esas tre bela, e me volas manjar lia piri. Me amas la arbori dil foresto.” Ma la veturo iradas, e iradas… ol es veturo tre rapida! Pro quo la veturo iras rapide? Lu vidas la voyo, qua ne esas bona voyo; ol es anciena. Ma la veturo iras rapide! “Ka la veturo devas irar rapide se la voyo es anciena e ne es bona voyo?” lu pensas. La duktisto amas irar rapide, lu pensas.

Nun la veturo iras en foresto. Fore lu vidas monti. La monti esas tre granda, e anke la foresto es tre granda. Jonathan pensas pri la monti en Anglia. Lu pensas ke la monti en Anglia es tre mikra, plu mikra kam la monti en Rumania.

Cirkum la veturo Jonathan vidas, de tempo a tempo, altra personi. Li esas personi di ca lando. Ca lando havas diferanta personi kam la personi en ta lando Anglia. La personi en ca lando habitas en la foresto, ma la personi en ta lando, Anglia, habitas en granda urbi. E lu pensas pri la kruco e la krucifixo. Yes, la personi en ca lando, Rumania, amas krucifixi, ma la personi en ta lando, Anglia, ama kruci.

Qua tempo es? Esas sis kloki. Kande Jonathan sideskis en la veturo, esis la matino. Plu tarde venis dimezo. Dimezo esas 12 kloki. Pose venis posdimezo; posdimezo esas la tempo pos 12 kloki. Ma nun esas vespero. Quo esas vespero? Vespero esas la tempo kande la suno ne esas alta, ma basa. Nun la suno esas tre basa.

Kande Jonathan esis en la veturo ye dimezo, esis varma. Ye dimezo Jonathan pensis: “Me sentas me varma! Me devas drinkar!” Ma nun, kande esas sis kloki, la suno esas basa, e ne esas varma; esas kolda. Nun lu pensas: “Me sentas me kolda! Ube esas la suno?” Kande Jonathan sentas su varma, es varma, e kande lu sentas su kolda, esas kolda. Jonathan ne volas sentar su varma, ma lu anke ne volas sentar su kolda. Lu ne amis sentar su varma, ma nun lu ne amas sentar su kolda.

Jonathan dicas itere: “Ube esas la suno?” e lu dicas: “Kande la voyajo finos? Ube es la kastelo di mea amiko Komto Dracula?”

Gramatiko

ilu, elu

• Ilu es inteligenta viro = Il es inteligenta viro = Lu es inteligenta viro
• Elu es olda muliero = El es olda muliero = Lu es olda muliero

-esk-

• Jonathan ne sidis, ma nun lu sidas. Lu sideskis.

-ad-

• iradar = irar ed irar

su

• Jonathan pensas: “Me sentas me kolda.” Jonathan sentas su kolda.
• Jonathan sentas su = Jonathan sentas Jonathan

ca, ta

• Kande Jonathan es en Anglia, Anglia es ca lando, e Rumania es ta lando.
• Kande Jonathan es en Rumania, Rumania es ca lando, e Anglia es ta lando.
• Jonathan esas en la hotelo e pensas ke la hotelo es bona, ma lu pensas ke altra hotelo esas plu bona. Lu pensas: “Ca hotelo esas bona, ma ta hotelo esas plu bona.”

-ier-

• Pomo (frukto) → pomiero (arboro qua facas pomi)
• Pruno (frukto) → pruniero (arboro qua facas pruni)
• Piro (frukto) → piriero (arboro qua facas piri)

-a, -e

Adjektivo: rapida. Adverbo: rapide.

• Jonathan es rapida. Lu iras rapide.
• Jonathan es inteligenta. Lu pensas inteligente.

Vortaro

• arboro
• avan
• cirkum
• de tempo a tempo
• dimezo
• duktisto
  • dukt.ist.o
• finar ↔ komencar
• foresto
• habitar
• ilu = il
• iradar
  • ir.ad.ar
• itere
• kande
• kolda
• komprenar
• kun
• lia
• matino
• mikra
• monto
• movar
• piro
• piriero
  • pir.ier.o
• pomo
• pomiero
  • pom.ier.o
• posdimezo
• pruno
• pruniero
  • prun.ier.o
• quale
• rapida
• se
• sidar, sideskar
  • sid.esk.ar
• suno
• trista ⟷ felica
• ube
• varma
• vartar
• vespero
• veturo
• voyo: longa strado

---

Iniciala pagino – Chapitro 5 – Chapitro 6 – Chapitro 7

Chapitro 7

Iniciala pagino – Chapitro 6 – Chapitro 7 – Chapitro 8

Sepesma chapitro

Sioruli e siorini en granda domo.

Defileo, inter monti.

Kavalo e hundo.

Lu ridas.

La veturo esas tre richa.

Lu es tre forta.

Nigra.

La veturo iras, e iras; ol iradas. Jonathan vidas multa kozi exter la veturo. Lu esas en la veturo, e la kozi ne esas en la veturo; lu vidas li exter la veturo. Lu vidas kruci, multa kruci. Jonathan questionas la duktisto: “Ka me povas ekirar de la veturo?” La duktisto: “No. Esas multa hundi. Vu ne povas.” Jonathan: “Quo? Esas multa hundi?” La duktisto: “Yes. Ed anke exter la veturo, vu vidos multa hundi.” La duktisto ridas. Jonathan pensas: “Pro quo lu ridas?”

Nun esas nokto; ne esas suno. La veturo iras plu e plu rapide. La personi en la veturo dicas al duktisto: “Irez plu rapide!” Jonathan pensas: “Pro quo irar tante rapide?” Jonathan vidas tre granda monti exter la veturo. Jonathan vidas ke la personi en la veturo esas tre animata; li parolas multe. La personi en la veturo dicas animate: “Irez plu rapide!”

Nun la veturo haltas. Li esas en defileo inter la monti. Jonathan savas, ke hike lu vidos la veturo por irar a sua amiko Komto Dracula ma… ube esas lu? Avan Jonathan es la voyo, e nur la voyo. La personi en la veturo esas felica. Ma Jonathan ne esas felica. “Pro quo venar hike ube ne esas la veturo por irar a mea amiko Dracula?”

La duktisto parolas a persono en la veturo: “Ni esis rapida. Ni venis hike un horo antee.” La duktisto parolis per mikra voco, ma Jonathan audis lu. Jonathan pensas: “Pro quo esas bona venir hike un horo antee?”

Nun la duktisto parolas a Jonathan per granda voco. Lu dicas: “Jonathan, la Herr (Germaniana: la siorulo) ne venos hike hodie. Lu iros ad altra urbo, la urbo Bukovina. Forsan morge la Herr venos hike. Forsan yes, forsan no. Me ne savas. Ni devas departar.”

Jonathan esas trista e pensas: “Pro quo la siorulo Dracula ne esas hike? Pro quo me devas departar?”

Ma, quo esas to? La kavali esas animata. Anke la personi en la veturo esas animata. Jonathan vidas, ed ibe lu vidas altra veturo, plu granda, kun quar kavali. La nova veturo es plu richa, e plu granda kam la veturo en qua Jonathan sidas. La quar kavali esas nigra, e tre granda. En la nova veturo Jonathan vidas altra duktisto. La altra duktisto esas granda, ed alta, e havas barbo. La barbo e la forta manui dil duktisto igas Jonathan pensar ke lu esas tre forta viro. Ma Jonathan ne povas vidar la vizajo dil altra duktisto.

La altra duktisto dicas: “Tu venis hike rapide, mea amiko.”

La duktisto: “Ah… la angla Herr volis irar rapide…”

La altra duktisto: “Me savas, ke tu volis irar a Bukovina. Yes, me savas to quon tu pensas. Me esas plu inteligenta kam tu. Donez a me la bagajo dil angla siorulo.”

La duktisto donas la bagajo di Jonathan al altra duktisto. La altra duktisto esas tre forta; Jonathan vidas ke lu es forta kande lu vidas lua manui. La altra duktisto prenas la bagajo kun sua forta manui, e tre rapide la kozo esas finita.

Nun Jonathan sidas en la altra veturo. Hodie esis longa jorno por Jonathan. Ma nun komencas la altra voyajo.

Gramatiko

-ar, -ir, -or

• venar = venar (nun, generale, irgatempe)
• venir = kande on ja venis antee
• venor = kande on venos future

“Me volas vizitor vu” = “Me ne volas ke me vizitas vu nun, ma me volas (nun) ke future me vizitos vu”

“Me volas lektir ca libro” = “Me volas ke me ja lektis la libro”

-ata, -ita, -ota

• La animata personi = la personi esas animata nun
• La finita voyajo = la voyajo finis antee
• La vizitota Komto = Jonathan ankore ne vizitis la Komto, ma lu vizitos lu

Vortaro

• animata
  • verbo: animar
• antee
• bagajo
• barbo
• defileo
• ekirar
• exter
• forsan
• forta
• haltar
• hundo
• inter
• kavalo
• nigra
• nokto ⟷ jorno
• per
• richa
• ridar
• siorulo
• tante
• to
• tu
• vizajo

---

Iniciala pagino – Chapitro 6 – Chapitro 7 – Chapitro 8

Chapitro 8

Iniciala pagino – Chapitro 7 – Chapitro 8 – Chapitro 9

Okesma chapitro

Esas nubi, e Jonathan ne povas vidar la luno.

Horlojo.

La drinkajo brandio.

La monti esas blua.

Flamo.

La luno.

Nun Jonathan sidas en la granda veturo kun la duktisto. La duktisto parolas ecelente per la Germana: “La nokto esas kolda, mea Herr (siorulo). Yen brandio, drinkajo facita ex pruni. Voluntez drinkar ol, se vu volas drinkar.”

Jonathan ne drinkas. Ma lu pensas ke esas bona, ke lu havas brandio por drinkar. Jonathan vartas e pensas pri la voyajo.

La veturo iras rapide. Pose, la duktisto turnas la veturo (lu turnas ol un foyo). E lu turnas la veturo – du foyi. Quo? Lu turnas la veturo… tre foyi! Lu turnas lo ankorfoye, ed ankorfoye. Jonathan pensas: “Ka ni ne pasas la sama voyo, unfoye ed ankorfoye? Quante stranja!” Ma Jonathan ne questionas la duktisto, qua esas tre granda, e tre forta.

Jonathan questionas su qua tempo esas. Lu vidas sua horlojo. La horlojo montras la tempo: esas dek-e-du kloki. Ah… dek-e-du kloki, esas noktomezo. Jonathan savas ke la personi en Rumania parolis a lu pri noktomezo, pri dek-e-du kloki, e li dicis ke dek-e-du kloki es mala tempo.

Nun Jonathan audas sono, la sono di multa hundi. La sono esas tre granda! La hundi dicas: “Ulu! Ulu!” Yes, la hundi ululas. La kavali ne prizas ke la hundi ululas. Pose Jonathan audas la ululado di volfi. La ululado dil volfi es mem plu granda kam la ululado dil hundi. La kavali vere ne prizas ke la volfi ululas.

La duktisto dicas al kavali: “Esez kalma.” E la kavali kalmeskas. La kavali esas kalmita, e riiras.

Nun Jonathan vidas foresto: lu vidas multa arbori, e savas ke li esas foresto. E lu audas la vento. Anke la vento dicas: “Ulu! Ulu!” Hike en la foresto, mem la vento ululas. Jonathan ne prizas la ululado dil vento.

Nun Jonathan vidas altra kozo: la nivo. Esas vere kolda! On vidas la nivo nur kande esas kolda.

Quon facas la duktisto? Lu duktas la veturo. Lu ne parolas pri la volfi, lu ne parolas pri la monto, lu nur duktas la veturo. Ma ulatempe Jonathan vidas blua flamo, e la duktisto haltigas la veturo ed iras por vidar ol. Plu tarde Jonathan vidas la flami, un foyo, du foyi, multa foyi. Jonathan ne savas quo es la blua flami.

Ulatempe la duktisto haltigas la veturo e iras fore. Nun Jonathan esas sola kun la kavali. Lu vidas la volfi itere. La volfi ne ululas; li esas tacanta. Jonathan vidas la luno, e pensas: “Ube esas la duktisto? Pro quo lu ne venas?” La kavali ne prizas la tacanta volfi.

Vidante la luno, la volfi komencas movar. Jonathan frapas la veturo. Frapante la veturo, lu dicas: “Ube esas vu, duktisto? Adube vu iris?”

Jonathan audas voco; esas la duktisto. La duktisto dicas: “Forirez, volfi!” E la volfi foriras; nun la volfi esas fore e Jonathan ne vidas la volfi. Vidante la movanta veturo, lu pensas: “La duktisto es vere, vere forta.”

La veturo iradas. Nun on ne povas vidar la luno, pro ke esas nubi. Jonathan sidas en la movanta veturo. La veturo iras plu alte, e plu alte. Vidante la nubi, e pensante pri la voyajo, Jonathan nun volas dormar.

Nun Jonathan savas nulo plus. Lu komencas dormar, e ne savas quon facas la duktisto. La dormanta Jonathan ne vidas ke la veturo arivas al kastelo di Dracula.

Gramatiko

Verbi kun -nta

Verbi kun -nta esas adjektivi.

• Jonathan skribas. Me vidas la skribanta Jonathan.
• Jonathan interesas lu. Lu pensas ke Jonathan es interesanta.
• La du libri diferas. Li esas diferanta.

Verbi kun -nte

Verbi kun -nte esas adverbi.

• Vidante la urbo, me pensis ke ol esis tre bela. (= Me vidis la urbo e pensis ke ol esis tre bela.)

Verbi kun -nta e verbi kun -nte

-nta e -nte esas diferanta. Videz:

• -nta
  • La dormanta Jonathan ne vidis la kastelo. (Jonathan, qua dormis, ne vidis la kastelo.)
• -nte
  • Dormante, Jonathan ne vidis la kastelo. (Jonathan dormis e ne vidis la kastelo.)
• -nta
  • La du manjanta viri vidis lu. (La du viri, qui manjis, vidis lu.)
• -nte
  • Manjante, la du viri vidis lu. (La du viri manjis e vidis lu.)

foyo

• Me skribis, e pose me skribis, e pose me skribis. Me skribis tre foyi.
• Lu drinkis la drinkajo. Pose lu drinkis altra drinkajo. Lu drinkis du foyi.

Ankorfoye = un foyo plus

• Lu drinkis du foyi. Pose lu drinkis ankorfoye. Lu drinkis tre foyi.

on

on = persono, multa personi, me, tu, li, edc.

• On parolas la Germana en Germania. = La personi parolas la Germana en Germania.
• On devas ne drinkar en la veturo. = Tu devas ne drinkar en la veturo, personi devas ne drinkar en la veturo.

-ig-

Komparez:

• La veturo haltas.
  • La duktisto haltigas la veturo.
• La kavali kalmeskas. (kalmeskar = komencar esar kalma)
  • La duktisto kalmigas la kavali.

Anke esas verbo, igar. On povas dicar, “La duktisto igas la kavali kalma.”

ri-

ri- + verbo = (verbo) itere

• ridicar = dicar itere
• rifacar = facar itere
• riuzar = uzar itere

-ajo

verbo + -ajo = la kozo quan on (verbo)

• drink·ar → drink·aj·o
• manj·ar → manj·aj·o

Vortaro

• adube = ad + ube
• arivar
• brandio
• blua
• drinkajo
• duktar
• ecelanta
• facita ex
• flamo 🔥
• forirar = irar fore
• foyo
• frapar
• haltigar
• horlojo
• luno
• montrar
• nivo 🌨️❄️
• noktomezo
• nubo ☁️
• nulo = 0 kozi
• nur
• pasar
• riirar = irar itere
• sama ↔ diferanta
• sono
• tacanta
• turnar
• ulatempe
• ulular
  • ululado
• vento 💨
• vere
• volfo 🐺

---

Iniciala pagino – Chapitro 7 – Chapitro 8 – Chapitro 9

Chapitro 9

Iniciala pagino – Chapitro 8 – Chapitro 9 – Chapitro 10

Nonesma chapitro

Eskalero.

Hano.

Jonathan manjas hanokarno kun fromajo.

Fairo.

La viro fumas sigaro.

Audez li! Li facas muziko.

La veturo stacas avan la kastelo kun la dormanta Jonathan. Ma pos mikra tempo, lu ne dormas: lu es vekinta. “Quo?! Me esas avan la kastelo!” lu pensas. Lu vidas la kastelo en la nokto, ed ol semblas tre, tre granda. La kastelo semblas esar interesanta; ol interesas lu. Ma esas nokte, e Jonathan ne esas tre felica; lu pensas pri la volfi e la mala kozi dum la voyajo. Ma Jonathan esas kelke felica, pro ke lu arivis al kastelo. Lu pensas pri manjajo e drinkajo, e pri dormar en bona lito.

Pensante ca kozi, lu vidas la pordo. Quale enirar? La duktisto esas fore, Jonathan esas sola, e la pordo esas granda. Pensante ankorfoye pri la forta duktisto, lu vidas la pordo. Quon facar? La pordo esas silencanta, ed ol esas grandega. Stacante avan la pordo, Jonathan pensas pri quon facar. Jonathan pensas: “Ka me dormas?” Ma no, Jonathan savas ke lu ne dormas.

Jonathan stacas avan la pordo; lu ne stacas dop la pordo. Avan la pordo esas la nokto; dop la pordo esas la kastelo. Ma nun Jonathan audas sono dop la pordo: KRRRRR…..CHIKKK…. La pordo esas apertata (persono apertas la pordo).

Dop la pordo, Jonathan vidas viro. Lu es alta, olda e havas longa blanka labiobarbo (ne barbo). Esas la Komto Dracula.

“Bonvenez, Jonathan! Voluntez enirar!” dicas Dracula. Dracula prenas la manuo di Jonathan. Oh! Anke Dracula esas fortega, e lua manuo esas kolda. Jonathan dicas a su: “Ca manuo di Dracula ne semblas vivanta; ka lu vivas? Ol semblas mortinta! …no, ne pensez stupida kozi, Jonathan! Lu vivas; lu es viro. Lu es vivanta viro.”

Dracula parolas plu: “Me esas Dracula, e bonvenez a mea domo. La nokto esas kolda, e vu devas manjor, e vu devas dormor. Voluntez donar a me vua bagajo.”

Jonathan: “Mea bagajo? Ma vu esas siorulo, ed en vua kastelo esas altra personi qua…”

Dracula: “No, vu esas mea amiko, e mea personi dormas. Voluntez donar a me vua bagajo.”

Dracula komencas irar kun la bagajo; Jonathan sequas lu. La kastelo esas vere granda, e sequante Dracula, Jonathan vidas multa kozi: eskaleri, e fenestri, ed altra kozi. Nun li stacas avan granda pordo. Dracula apertas la pordo, e li vidas chambro. En la chambro Jonathan vidas fairo (fairo esas multa flami), ed aquo. Jonathan volas lavar su kun la aquo, pro ke la voyajo esis longa.

Dracula dicas: “Voluntez lavar vu kun la aquo. E pos lavir vu kun la aquo, voluntez venar en la altra chambro por manjar.”

Jonathan pensas: “Oh, esas manjajo! Me devas lavar me rapide. Me vere volas manjar.”

Plu tarde, pos lavir su, Jonathan eniras la altra chambro. Lu vidas la manjajo. Dracula sideskas avan granda fairo. Lu movas sua manui e dicas: “Voluntez manjar. Me ja manjis.”

Jonathan dicas: “Ante ke me manjos, me havas ulo por donar a vu. Yen letro de London. Mea chefo skribis la letro.”

Dracula apertas la letro, lektas ol, ed esas felica. Lu donas la letro a Jonathan e dicas: “Vua chefo dicas bona kozi pri vu. Nun anke vu povas lektar la letro.”

Jonathan lektas la letro e vidas ke yes, lua chefo en London skribis bona kozi pri Jonathan. En la letro la chefo di Jonathan skribis ke Jonathan esas inteligenta, bona viro, e tacema. Nun Jonathan pensas pri pro quo lu esas en la kastelo di Dracula. Lu esas en lua kastelo pro ke Dracula dicas ke lu volas komprar domi en London. Dracula havas multa pekunio e volas komprar domi, e lu skribis letri al firmo di Jonathan dicante: “Voluntez helpar me komprar domi en London.”

Nun Dracula montras la manjajo: ol esas hanokarno kun fromajo. Dum ke Jonathan manjas, la Komto Dracula questionas lu pri la voyajo. La Komto volas savar multa kozi pri Anglia, pri la voyajo, e pri Jonathan. Pos manjir, la Komto Dracula donas sigaro a lu, e Jonathan prenas ol. Ma Dracula dicas ke lu ne fumas sigari, e Jonathan fumas la sigaro sole. Jonathan vidas Dracula ankorfoye e pensas: “Ca viro esas tre, tre blanka, e tre forta. Blankega e fortega viro.”

Nun la du viri esas tacanta. Jonathan vidas exter la fenestro; la matino balde arivos. Ma Jonathan povas ankore audar la ululado di la volfi. Dracula dicas: “Audez li! Li facas muziko!” Jonathan pensas ke Dracula dicis stranja kozo.

Dracula dicas: “Ah, vu esas urbano, vu habitas en urbo. La urbani ne povas komprenar. Ma bone – vu facis longa voyajo, e vu devas dormar. Morge me havos multa kozi por facar. Me vidos vu plu tarde.”

Nun Jonathan eniras sua chambro. Lu skribas en sua jurnalo: “Du hori ante nun me esis en veturo. Nun me esas en la kastelo. Du hori pos nun me esos dormanta, pro ke me balde dormeskos.” Lu skribas plu kozi, e pose, lu dormeskas.

Gramatiko

-eg-

-eg- = tre, tre

• granda -> grandega
• forta -> fortega

pos, ante

pos (tempo), ante (tempo)

• Ante hodie lu ne savis, ma pos hodie lu savos.

pos ke, ante ke

• Me vidis viro. Pose, lu dicis “saluto”. Ante ke lu dicis “saluto”, me vidis lu.

pos + -ir

• Me skribis en mea jurnalo. Pose, me dormis. Pos skribir en mea jurnalo, me dormis.

dum, dum ke

dum + tempo

• Dum la voyajo, Jonathan vidis la arbori.
• Dum un horo, lu pensis pri nulo.

dum ke: verbo + dum ke + verbo

• Lu skribis en sua jurnalo. Lu pensis pri Rumania. Lu skribis en sua jurnalo dum ke lu pensis pri Rumania.

silencanta o tacanta

Tacar = dicar nulo. Personi ed animali povas tacar (ed esar tacanta).

• Me dicas nulo; me esas tacanta.
• La volfi ne ululas; li esas tacanta.

Silencar = ne facar sono. Kozi povas silencar (ed esar silencanta), ma kozi ne povas tacar.

• La nokto esis silencanta.
• Kande la pordo facas sono, ol ne esas silencanta.

tacanta o tacema

• Jonathan nune dicas nulo. Lu esas tacanta.
• Jonathan nultempe dicas multe. Lu esas tacema.

Vortaro

• 
  Jonathan stacas avan la pordo.
• 
  Fenestro.
• 
  Viro kun blanka labiobarbo.
• 
  Dracula havas multa pekunio.
• 
  Ka Dracula esas mortinta o vivanta?

• arivar
• aquo
• balde: ne multa tempo pos nun
• blanka
• chefo
• dop
• dum
• enirar
  • en.ir.ar
• eskalero
• fairo
• fenestro
• firmo
• fromajo
• fumar
• hanokarno
  • han.o + karn.o
• helpar
• komprar
• labiobarbo
  • labi.o + barb.o
• lavar su
• lito
• mortinta ↔ vivanta
• muziko
• pekunio
• pordo
• pos
• prenar
• semblar
• sequar
• sigaro
• silencanta
  • silenc.ant.a
• stupida ↔ inteligenta
• urbano
  • urb.an.o
• vekinta ↔ dormanta

---

Iniciala pagino – Chapitro 8 – Chapitro 9 – Chapitro 10

Chapitro 10

Iniciala pagino – Chapitro 9 – Chapitro 10 – Chapitro 11

Dekesma chapitro

La pordo es klefagita.

Pekunio ek oro.

Arjenta kozi (kozi ek arjento).

Jonathan dormis bone, e esas pos dimezo. Lu vekas, lavas su, e eniras la chambro en qua la Komto manjis. Ibe lu trovas kolda dejuneto (dejuneto esas la manjajo quan on manjas matine). Ma lu trovas anke kafeo, e la kafeo ne esas kolda; esas varma. Lu vidas mikra letro ube skribesas:

Me esos fore dum kelka tempo. Voluntez ne vartar me. — D

Jonathan pensas: “Bone! On manjas!” E lu manjas.

Pos manjir, Jonathan volas trovar ulu qua netigos la tablo. Ma... nula personi! Jonathan esas sola en la kastelo. Lu komencas irar e vidar la altra chambri. Sur la tablo esas multa bela kozi. Nun lu pensas ke anke sua lito esas tre bela. Dracula devas esar tre, tre richa. Lu vidas kozi ek oro ed arjento. Ma meze dil kozi lu ne povas trovar spegulo! Lu vidas ora tasi, ma nula spegulo. Lu vidas arjenta tabli, ma nula spegulo! Tre amuzanta! Jonathan ridas.

Jonathan eniras altra chambro… bonege! Lu trovas to quon lu serchis: libri. E meze di la libri lu trovas multa libri skribita en la Angla. Multa libri es pri Anglia: la historio di Anglia, la geografio di Anglia, e multa altra kozi. Jonathan vidas ke la Komto lernis multe pri la historio e la geografio di Anglia. To esas bona.

Nun Dracula eniras la chambro. Dracula dicas: “Mea amiko! Vu trovis mea libri pri Anglia. Yes, me volas savar omno pri Anglia. Me nulatempe esis en Anglia ma me pensas ke me amas vua lando. Me volas habitar kun ol, e vidar quo ol esas. Ma ve! La angla linguon me lernis nur per lektir libri.”

Jonathan: “Ma Komto, vu parolas la angla linguo tre bone!”

Dracula: “Danko, ma me lernis nur la gramatiko e la vorti. Me ne parolas ol bone.”

Jonathan: “Ma vu parolas ol vere tre bone.”

Dracula: “Yes, ma se me esus en London, la personi ne pensus ke me esas Angliano. Li vidus me e pensus: “Ta viro es stranjero.” Me volas parolar plu bone la angla, do la personi ne pensos ke me esas stranjero. Voluntez dicar a me kande me ne parolas bone la angla; me volas lernar plus.”

Jonathan: “Tre bone, me helpos vu lernar plu bone la angla.”

Dracula: “Danko! Vu esos en mea kastelo dum bona tempo. Ni havas multa kozi por facar. Ah, me devas dicar a vu ulo importanta: vu povas irar ube vu volas en la kastelo, ecepte la klefagita pordi. La pordi es klefagita, pro ke… pro ke esas kozi en la kastelo pri qui vu ne devas savar. Ka vu komprenas?”

Jonathan: “Yes, naturale.” (Jonathan volas ke la Komto savus ke lu bone komprenas.)

Dracula: “Yes, en Transilvania ube ni esas, la kozi es diferanta. Transilvania ne esas Anglia, e vu pensos ke la kozi hike es stranja. Ma vu ja vidis multa stranja kozi, ka ne?”

Jonathan: “Yes, naturale! Multa stranja kozi.”

co, to

Komparez:

• Me lektis ta letro.
  • Me lektis to.
• Me prizas ca kastelo.
  • Me prizas co.

-n

Komparez:

• Jonathan havas libro.
  • Libron Jonathan havas.
• Dracula lernas la angla linguo.
  • La angla linguon Dracula lernas.
• Me drinkas kafeo.
  • Quon me drinkas?
• Jonathan vidas Dracula.
  • Quan Jonathan vidas?

Ma:

• Jonathan skribas en su jurnalo.
  • En su jurnalo Jonathan skribas.
• Dracula parolas pri la angla linguo.
  • Pri la angla linguo Dracula parolas.

-us

Se Dracula esus en Anglia, la personi savus ke lu ne esas Angliano. (= Dracula ne esas en Anglia, ma se lu esus ibe…)

ek

• kozi ek oro = ora kozi
• kozi ek arjento = arjenta kozi

-es-

• skribesar = esar skribita
• nomesar = esar nomita (havar la nomo…)

Vortaro

• amuzanta
  • amuz.ant.a
• arjento
  • arjenta
• dejuneto
• ecepte
• geografio
• historio
• kafeo
• klefagar
  • klefo 🔑
• lernar
• meze
• naturale
• netigar
  • net.ig.ar
• nula (nula kozo = nulo)
• oro
  • ora
• serchar
• stranjero
• taso
  • taso de kafeo ☕️
• trovar
• ulo = un kozo
• ulu = un persono
• ve: kande la kozi iras male, on diras “Ve!”
• vekar
• vorto

---

Iniciala pagino – Chapitro 9 – Chapitro 10 – Chapitro 11

Chapitro 11

Iniciala pagino – Chapitro 10 – Chapitro 11 – Chapitro 12

Dek-e-unesma chapitro

On uzas mapo por trovar la trezoro.

Ol voyajas cirkume.

Dementerio por lunatiki.

Dracula: “Ah! La matino balde arivos. Til rivido!”

La cielo es griza.

La konverso inter Jonathan e Komto Dracula duras. Jonathan volas savar ulo. Lu dicas: “Dracula, hiere me vidis blua flamo. Quo ol esis?”

Dracula: “La blua flamo es flamo quan on povas vidar dum nur un nokto en la yaro. La blua flamo es la loko ube on povas trovar trezoro. En mea lando, la historio es longa. Multa personi habitis en ol, multa richa personi, e nun li es mortinta. La personi qui nun esas mortinta havis multa trezoro.”

Jonathan: “Takaze, pro quo la personi ne serchas la trezoro dum ta nokto dil yaro?”

Dracula: “Pro ke li es stupida! Dum la nokto kande esas la blua flami, li ne volas irar fore. Li ne prizas la blua flami. Anke vu ne prizas la blua flami, ka ne?”

Jonathan: “To esas vera. Me ne volas irar fore dum ke esas la blua flami. Li es stranja.”

Dracula: “Advere. Bone, parolez a me pri London e mea domo en London. Me volas savar quale esas mea domo en London.”

Jonathan: “Bone, vartez. Mea libri esas en mea chambro.” Jonathan iras a su chambro, e serchas su libri, e trovas su libri. Lu retroiras e parolas a Dracula pri lua domo. Dracula es tre inteligenta; lu es inteligentega. Dracula questionas Jonathan multafoye, e lu semblas savar multa kozi pri London.

Dracula: “Me havas questiono, Harker Jonathan… ah, pardonez a me; Jonathan Harker. En Rumania on dicas la familionomo, e pose la prenomo. Vua familionomo es Harker. Bone, ankorfoye… Jonathan Harker. Dicez a me, ka la domo esas anciena?”

Jonathan: “Yes, ol es anciena; ol evas sepacent (700) yari, me kredas. La nomo dil domo es Carfax. Carfax esos la domo di Komto Dracula en London. Ol es tre granda. Cirkum la domo esas multa arbori, ed aquo. Proxime es dementerio por lunatiki.”

Dracula: “Dementerio por lunatiki? Takaze, domo por stranja personi?”

Jonathan: “Yes, dementerio es domo e lunatiko es stranja persono. Ma la altra kozi esas bona.”

Dracula: “No, me ne havas problemi pri lunatiki qui habitas en dementerio. Me pensas ke la domo es bona. Me amas anciena domi, antiqua domi. Anke me esas tre olda… vartez! Me retrovenos.”

Jonathan vartas, e vartas.

Jonathan vartas plus, e pos un o du hori, Dracula retrovenas.

Dracula: “Ah, vu laboras ankore! To es bona, ma vu devas manjar. Me… ja manjis. Ma ni povas parolar dum ke vu manjas.” Jonathan manjas dum ke Dracula questionas lu. Dracula questionas lu pri omno. Li parolas dum hori e hori. Ma nun li audas la sono di hanulo.

Dracula: “Ah! La matino arivos balde. Vu es fatigita e la tempo venas por dormar. Til rivido!”

Jonathan eniras su chambro e vidas la cielo. Ol es griza. Lu pensas pri quon Dracula facis. Kande la matino venis, lu dicis “til rivido”, quo es vidar su ankorfoye. “Takaze, me vidos lu morge, e ankore posmorge. Pro quo lu dicas ‘til rivido’ kande la matino venas? Ka Dracula ne prizas la matino? Tre stranja…” Vidante la griza cielo, lu dormas.

Gramatiko

antehiere, hiere, hodie, morge, posmorge

Hodie es 5 mayo. Hiere esis 4 mayo, e antehiere (o prehiere) esis 3 mayo. Morge esos 6 mayo, e posmorge esos 7 mayo.

retro-

• Jonathan iris fore de Dracula. Pose, lu retrovenis (lu esis itere kun Dracula).

habitar vs vivar

• Jonathan vivas = Jonathan ne esas mortinta
• Jonathan habitas en Anglia = lu ne habitas en altra loko

Vortaro

• advere
• antiqua = tre, tre anciena
• audar
• cielo
• dementerio
• durar
• evar
• fatigita
• griza
• habitar
• hanulo 🐓
• ja
• konverso
• longa
• lunatiko
• nomo
  • familionomo
  • prenomo
• posmorge
• proxime
• retro-
  • retroirar
  • retrovenar
• takaze = en ta kazo
• til rivido
• trezoro
• uzar

---

Iniciala pagino – Chapitro 10 – Chapitro 11 – Chapitro 12

Chapitro 12

Iniciala pagino – Chapitro 11 – Chapitro 12 – Chapitro 13

Dek-e-duesma chapitro

On ne povas ekirar karcero.

On razas su kun razilo.

Lu jetas ulo.

La manuo sangifas; on povas vidar sango.

Spegulo...ma ube es Dracula?

Nun Jonathan esabas en la kastelo di Dracula dum kelka dii. Lu nun pensas ke la kastelo es stranja. Lu facas la sama kozi kun Dracula: lu parolas nokte kun Dracula, e dormas jorne.

Yen la stranja kozi. La unesma kozo: multa pordi es klefagita! Kande Dracula ne esas kun lu, lu volas apertar pordo – ma la pordo es klefagita! E lu volas apertar altra pordo – klefagita!

Yen la duesma kozo: en la kastelo esas nur lu, e Dracula. Ube es la personi qui laboras por Dracula? Pos la manjajo, Jonathan serchas la persono qua netigas, ma lu vidas nula persono. Ulatempe lu vidis Dracula netiganta la tablo! Pro quo lu netigas ol ipsa? Komto Dracula es richa, lu es siorulo, pro quo lu netigas la tablo e netigas la lito ipsa?

Ta kozi es mala kozi. Ma esas un kozo plus. La maxim mala kozo esis la dio kande Jonathan esis en sua chambro, razante su. Lu havis mikra spegulo, e uzis lo por razar su. Uladie lu vidis la spegulo e lu dicis a su: “Jonathan, tu havas mikra barbo. Tu devas razar su.” E lu komencis razar su kun la razilo. E dum ke lu razis su, lu vidis nur su ipsa, e la chambro. Ma pos instanto, lu vidas Dracula dop lu! Ma lu ne vidis Dracula en la spegulo… pro quo Dracula es dop lu ma ne en la spegulo? Lu vidas la spegulo ankorfoye e lu ne povas vidar Dracula, nur su ipsa.

“Ah!” lu dicas, e lu vidas su kolo: ibe esas sango. La razilo sangifigis lu – ol facis Jonathan sangifar.

Dracula, qua esas dop Jonathan, vidas la sango; lu vidas ke la razilo sangifigis Jonathan. Tre rapide, la manui di Dracula prenas la kolo di Jonathan. “Dracula, quo vu facas?” lu dicas.

Tande Dracula vidas la krucifixo di Jonathan, e nun la manui di Dracula ne volas prenar la kolo di Jonathan. Dracula ne es felica. Lu dicas: “Quo? Jonathan, vu devas ne sangifigar vu kun la razilo! En Rumania es malega kozo sangifigar su… plu mala kam en Anglia, vu savas. Me savas. La spegulo es la problemo!”

La manui di Dracula prenas la spegulo, e lu jetas la spegulo fore, tra la fenestro. Nun Jonathan havas nula spegulo. Dracula dicas nulo plus, e ekiras la chambro. Jonathan es sola.

Jonathan, sole, marchas en la kastelo. Lu vidas pordi, klefagita pordi, e fenestri. Lu questionas su quo esas exter la kastelo, tra la fenestri. Ma tra la fenestri lu vidas ke li es tre, tre alta – la kastelo es sur monto. E lu ne savas quale ekirar! Takaze… la kastelo es un vera karcero!

Gramatiko

-ab-

Jonathan komencis esar en la kastelo ante kelka dii. Jonathan ankore esas en la kastelo. Jonathan esabas en la kastelo dum kelka dii.

-il-

verbo + -il- + -o = kozo qua on uzas por facar la verbo

• raz.il.o = kozo qua on uzas por razar

-if-

• Jonathan sangifas = Sango venas ek Jonathan
• La arbori fruktifas = La arbori facas frukti

maxim

Bona, plu bona, maxim bona. Maxim bona = ne esas altra kozo qua es plu bona.

• La chefo di Jonathan es plu olda kam Jonathan. Ma Dracula es la maxim olda persono.

ibe, tande

• Ibe = en ta loko.
  • Ube? Ibe.

• Tande = ye ta tempo.
  • Kande? Tande.

tra

Dracula es en la chambro. La spegulo es en la chambro. Dracula jetas la spegulo, qua iras tra la fenestro. Nun la spegulo es exter la chambro.

Vortaro

• ibe
• instanto
• ipsa
• jetar
• karcero
• kelka: plu kam un, ma ne multa
• kolo
• laborar
• marchar 🚶🏻
• maxim
• razar su
  • razilo
• sango
  • sangifar
  • sangifigar
• tande
• tra
• uladie

---

Iniciala pagino – Chapitro 11 – Chapitro 12 – Chapitro 13

Chapitro 13

Iniciala pagino – Chapitro 12 – Chapitro 13 – Chapitro 14

Dek-e-triesma chapitro

Multa personi luktas.

Ca loko es danjeroza. On devas vidar cirkum su.

La stenografo es tre rapida, e altri ne povas lektar ol.

Nun, Jonathan pensas ke lu es karcerano. Quo facar? Quale ekirar? Lu savas ke la Komto savas ke lu esas karcerano. Pro to, kande lu vidas Dracula, lu es sempre kalma. Kande Dracula questionas lu: “Quale vu standas?” lu dicas sempre, “Me standas bone, danko. E vu?” e li facas multa konversi. Ma kande Dracula ne es kun lu, Jonathan serchas e serchas quale ekirar.

Jonathan pensas pri la duktisto. Se Dracula habitas sole, ka Dracula ipsa ne esis la duktisto? Se lu es lo, ka Dracula povas facar ke la volfi ululez kun sua manuo o sua voco?

Jonathan pensas pri su krucifixo. Lu pensas: “Es stranja ke me amas ica krucifixo. En Anglia ni ne amas li, ma hike, me amas ol. Kande me vidas la krucifixo, me es kalma. La muliero qua donis la krucifixo a me es vere bona muliero!”

Nokte, Jonathan e Dracula havis longega konverso. Dracula parolis pri la historio di sua lando, e kande lu parolis, lu esis tre ecitita. Lu prenis kozi kun sua forta manui dum ke lu parolis, e Jonathan pensis ke lua manui es fortega.

Dracula: “Ni Szekely facis multa kozi dum la historio di Rumania. Ni Szekely es tre, tre forta.”

Jonathan: “Vi quo? Vi Sz… S… Szekely? Ah, Szekely es Hungariana! Ka vu es Hungariana?”

Dracula: “No, le Szekely ne es Hungariani! Ni es simila, ma diferanta. Le Szekely es plu forta. Ni luktis kontre Turkia. E ni luktis kontre altra landi. La sango di Dracula, la sango di le Szekely, es fortega. Vu devas savar to.”

Altradie, Dracula questionas Jonathan pri altra kozi. Lu dicas: “Jonathan, me savas ke vu helpas me komprar mea domo en London. Vu helpas me, e vu es mea helpanto. Yen mea questiono: Ka ulu povas havar du helpanti, o tri o plu helpanti?”

Jonathan: “Yes, vu povas havar plu kam un helpanto. Un helpanto es posibla, du helpanti es posibla, e multa helpanti es posibla.”

Dracula: “Tre bone. E ka es posibla facar kozi sen helpanto?”

Jonathan: “Yes, vu povas facar kozi sen helpanto, se vu volas. Vu es richa viro e richa viri havas kozi quin li volas facar ipsa.”

Nun Dracula stacas e dicas: “Jonathan, vu rezidos kun me dum un monato. Ka vu komprenas?”

Jonathan pensas: “Oh, ve! Sola kun Dracula dum monato!” ma lu esas kalma e dicas: “Tre bona ideo! Me esos felica rezidar hike dum monato.”

Dracula: “Nam vu esos hike dum monato, vu devas skribar letri a vua amiki. Hike vu vidas paperofolii – voluntez skribar letri a vua amiki.”

Jonathan savas ke Dracula lektos lua letri. Lu havas ideo: lu skribos letro a sua chefo Hawkins, e skribos nur kozi quale “Me standas bone en la kastelo di Dracula. Quale vu standas? Til rivido!”

Ma a Mina, su amorato, lu skribos per stenografo. Letro skribita per stenografo es letro quan nur la personi qui lernis la stenografo povas lektar. Jonathan pensas ke Dracula ne povas lektar letri skribita per stenografo.

Dracula dicas: “Me pregas ke vu skribez nur bona kozi en vua letri. Ne skribez mala kozi, vu komprenas? La personi en London devas ne pensar ke esas mala kozi hike en mea kastelo.”

Jonathan: “Me komprenas. Me skribos nur bona kozi.”

Dracula ekiras la chambro, e Jonathan vidas altra letri quin Dracula skribis. Un letro es por la urbo Whitby en Anglia, e la duesma por la urbo di Varna en Bulgaria, la triesma por London, e la quaresma por Budapest… ma Dracula retrovenas, e Jonathan sideskas.

Dracula: “Me devas irar ad altra chambro. Me havas ulo por dicar a vu: ne dormez en altra parto di mea kastelo. Esas danjero en altra parti dil kastelo; li esas danjeroza. Vu devas ne facar danjeroza kozi, e vu devas dormar nur en vua chambro. Takaze, se vu dormos en altra parto dil kastelo… me ne povos helpar vu!” e lu gestas kun sua manui.

Jonathan komprenas, e dicas ke lu komprenas.

Gramatiko

vi

• Vu + altri = vi
• Tu + altri = vi
• Plu kam un ‘vu’ o ‘tu’ = vi

le

‘Le’ = ‘la’, ma uzesas kande, altre, on ne povus savar ke esas plu kam un kozo. p.ex:

• la Hungariani, ma le Szekely
• la reda kozi, ma le reda (le reda = la kozi qui esas reda)
• le yes e le no (la personi qui dicis ‘yes’ o ‘no’)

-an-

Radiko + -ano = persono qua es membro dil radiko, o apartenas a lo. p.ex.

• karcero → karcerano (persono qua esas en karcero)
• Hungaria → Hungariano (persono qua venas de Hungaria)
• urbo → urbano (persono qua venas de urbo)

-anto, -ato

La adjektivi kun -anta, -ata, -inta, -ita, -onta, -ota, povas divenar substantivi.

• Jonathan helpas Dracula → Jonathan esas helpanta → Jonathan esas la helpanto di Dracula
• Jonathan amoras Mina → Mina esas amorata da Jonathan → Mina esas la amorato di Jonathan

rezidar vs habitar

Jonathan habitas en Anglia. Lu havas domo en Anglia, e lu retroiros ad Anglia pos ke Dracula finas kun lu. (Ka ne?) Ma Jonathan nune rezidas en la kastelo di Dracula.

amorar vs amar

Amorar es amar, ma kun 💞👩🏻‍❤️‍💋‍👨🏾❤️‍🔥pasiono💘🧑🏻‍❤️‍🧑🏾💕. Personi amoras nur personi!

On povas amar voyaji, treni, hundi, muziko, lernar, edc., ma on ne povas amorar kozi (o animali). On anke ne amoras sua familio (ecepte sua spozo); on amas li.

Vortaro

• amorato
  • amor.at.o
• danjero
• danjeroza
  • danjer.oz.a
• ecitita
  • ecit.it.a
• gestar
• helpanto
  • help.ant.o
• kalma
• karcerano
  • karcer.an.o
• kontre
• le = la
• luktar
• monato (12 monati en un yaro)
• nam
• paperofolio
  • paper.o + foli.o
• parto
• per = uzante
• posibla
• pro to
• rezidar
• sempre = omnatempe
• sen
• simila
• standar
• stenografo
• vi

---

Iniciala pagino – Chapitro 12 – Chapitro 13 – Chapitro 14