Sanskrito/Gramatiko

El Vikilibroj

Substantivoj kaj adjektivoj[redakti]

Ili fleksias je genroj, nombroj kaj ok kazoj. kazo / ununombro / dualo / multenombro

Aplikoj de kazoj[redakti]

kazo signifo
nominativo subjekto
genitivo de (posedo, rilato), uzata kun adverboj de loko tiaj kiel "ĉi tio".
dativo al (ricevanto de ago), por
akuzativo direkta objekto, direkto (simile kiel en esperanta lingvo), adverbo de maniero
instrumentalo per, de (faranto en pasiva voĉo), malprecize en senco "kun"
lokativo en, sur
ablativo de (fonto, deveno), ekde, el
vokativo senpera parolturno

Modeloj de fleksadoj de substantivoj kaj adjektivoj[redakti]

  • Virgenro:
  • Nominativo -ah, -a / -aŭ / -aah, -aasah
  • Genitivo -asja / -ajoh / -aanaam
  • Dativo -aaja / -abha / -abha, -ebhjah
  • Akuzativo -am / -aŭ / -aan
  • Instrumentalo -ena / -aabhjam / -ebhi, -ajh
  • Lokativo -e / -ajoh / -eŝu
  • Ablativo -aat / -aabhjam / -ebhjah
  • Vokativo -a / -aŭ / -aah, -aasah
  • Ingenro:
  • Nominativo -, -aa / -e / -aah
  • Genitivo -e, -ah / -ajoh / -aanaam
  • Dativo -aajai, -e / -aabhjaam / -aabhjah
  • Akuzativo -aam / -e / -aah
  • Instrumentalo -aa, -ajaa / -aabhjaam / -aabhih
  • Lokativo -aajaam / -ajoh / -asu
  • Ablativo -aajah / -aabhjaam / -aabhjah
  • Vokativo -e, - / -e / -aah
  • Virgenro kaj ingenro kun finaĵo -i:
  • Nominativo -ih / -ii / -ajah
  • Genitivo -eh, -jaah / -ii / -iih
  • Dativo -aje, -jaj / -ibhjaam / -ibhjah
  • Akuzativo -im / -ii / -iih
  • Instrumentalo -jaa / -ibhjaam / -ibhih
  • Lokativo -aŭ, -jaam / -joh / -iŝu
  • Ablativo -eh, -jaah / -ibhjaam / -ibhjah
  • Vokativo -e / -ii / -ajah
  • Virgenro kaj ingenro kun finaĵo -u:
  • Nominativo -uh / -uu / -avah
  • Genitivo -oh / -voh / -uunaam
  • Dativo -ave / -ubhjaam / -ubhjah
  • Akuzativo -um / -uu / -uun
  • Instrumentalo -unaa / -ubhjaam / -ubhih
  • Lokativo -aŭ / -voh / -uŝu
  • Ablativo -oh / -ubhjaam / -ubhjah
  • Vokativo -o / -uu / -avah
  • Aĵgenro:[1]
  • Nominativo -am / -e / -aani
  • Genitivo -asja / -ajoh / -aanaam
  • Dativo -aaja / -aabhjaam / -ebhjah
  • Akuzativo -am / -e / -aani
  • Instrumentalo -ena / -aabhjaam / -ajh
  • Lokativo -e / -ajoh / -eŝu
  • Ablativo -aat / -aabhjaam / -ebhjah
  • Vokativo - / -e / -aani
  • Aĵgenro kun finaĵo -i:
  • Nominativo -i / -inii / -iini
  • Genitivo -inah / -inoh / -injaam
  • Dativo -ine / -ibhjaam / -ibhjah
  • Akuzativo -i / -inii / -iini
  • Instrumentalo -inaa / -ibhjaam / -ibhih
  • Lokativo -ini / -inoh / -iŝu
  • Ablativo -inah / -ibhjaam / -ibhjah
  • Vokativo -i, -e / -inii / -iini
  • Aĵgenro kun finaĵo -u:
  • Nominativo -u / -unii / -uuni
  • Genitivo -unah / -unoh / -unaam
  • Dativo -une / -ubhjaam / -ubhjah
  • Akuzativo -u / -unii / -uuni
  • Instrumentalo -unaa / -ubhjaam / -ubhih
  • Lokativo -uni / -unoh / -uŝu
  • Ablativo -unah / -ubhjaam / -ubhjah
  • Vokativo -u / -unii / -uuni

ri-fleksio[redakti]

En tiu deklinacio estas ekzemple daatri, maatri, pitri, svasri alinome vortoj, kiu finiĝas je -ri (ृ).

Ununombro Dualo Multenombro
Nominativo पिता /pitaa/ पितरौ /pitaraŭ/ पितरः /pitarah/
Genitivo पितुर् /pitur/ पित्रोः /pitroh/ पितॄणाम् /pitriinaam/
Dativo पित्रे /pitre/ पितृभ्याम् /pitribhjaam/ पितृभ्यः /pitribhjah/
Akuzativo पितरम् /pitaram/ पितरौ /pitaraŭ/ पितॄन् /pitriin/
Instrumentalo पित्रा /pitraa/ पितृभ्याम् /pitribhjaam/ पितृभिः /pitribhih/
Lokativo पितरि /pitari/ पित्रोः /pitroh/ पितृषु /pitriŝu/
Ablativo पितुर् /pitur/ पितृभ्याम् /pitribhjaam/ पितृभ्यः /pitribhjah/
Vokativo पितर् /pitar/ पितरौ /pitaraŭ/ पितरः /pitarah/

Verboj[redakti]

Ĉi tie estas finaĵoj de konjugacio.

Aktiva voĉo Pasiva aŭ statika/refleksiva voĉo
Persono Ununombro Dunombro (dualo) Multenombro Ununombro Dunombro (dualo) Multenombro
Estanta tempo unue 1 ami / mi vah mah e vahe mahe
2 si thah tha se aathe dhve
3 ti tah anti, ati te aate ante, ate
Estanta tempo due 1 am va ma i, a vahi mahi
2 h tam ta thaah aathaam dhvam
3 t taam an, uh ta aataam anta, ata, ran
Perfekto 1 a va ma e vahe mahe
2 tha athuh a se aathe dhve
3 a atuh uh e aate re
Imperativo 1 aani aava aama aaj aavahaaj aamahaaj
2 dhi, hi,— tam ta sva aathaam dhvam
3 tu taam antu, atu taam aataam antaam, ataam
  • Estonta tempo kaj kondicionalo havas finaĵojn: स्य sja (por radikoj finataj je आ aa; ekzemple: दा- daa- - doni, donaci > दास्य- (दास्यामि - mi donos, सः/सा दास्यति - (li/ŝi donos)), इष्य iŝja (por aliaj uzkazoj; ekzemple: कर्- kar- (pli forta formo de radiko कृ kri) - fari, agi, krei, produkti, generi > करिषसि /kariŝjasi/ - ci kreos), kiuj estas fleksiitaj je personoj kiel en estanta tempo.
  • Por disvastigi pasivan voĉon de statika voĉo oni aldonas al radiko sufikson -य (-ja) antaŭ gramatika finaĵo.

Verbo esti en estanta tempo[redakti]

Aktiva voĉo Pasivrefleksiva voĉo
Persono Ununombro Dualo Multenombro Ununombro Dualo Multenombro
Unua अस्मि /asmi/ स्वः /svah/ समः /smah/ हे /he/ स्वहे /svahe/ स्महे /smahe/
Dua असि /asi/ स्थः /sthah/ स्थ /stha/ से /se/ साथे /saathe/ ध्वे /dhve/
Tria अस्ति /asti/ स्तः /stah/ सन्ति /santi/ स्ते /ste/ साते /saate/ सते /sate/

Verbo esti en venonta tempo[redakti]

Formoj de verbo "bhavati" estas uzataj anstataŭ verbo "asti". Ekzemplo: /bhaviŝjaami/ - mi estos /bhaviŝjasi/ - ci estos /bhavaan bhaviŝjati/ - vi estos ("bhavaan" estas ĝentila pronomo por ricevanta) /tad bhaviŝjati/ - ĝi estos

  1. Aĵgenraj vortoj finiĝantaj je alia parolsono ol "a", "am", ekzemplo ĉe angla Vikivortaro. [1]